NKPI

Maraqlı Məlumatlar

Kimyadan DƏRS - Qeyri-üzvi birləşmələrin əsas sinifləri - Oksidlər

Oksidləroksidləşmə dərəcəsi -2 olan oksigenin daha az elektromənfiliyə malik elementlərlə əmələ gətirdiyi iki elementdən ibarət kimyəvi birləşmələridir.

Təsnifatı.

  • Aqreqat halına görə: (adi şəraitdə)
  •  bərk (Na2O, ZnO, Al2O3);
  •  maye (N2O4, SO3);
  • qaz halında (CO2, NO2, SO2).
  • Kimyəvi xassələrinə görə duz əmələ gətirən:

SiO2 və NO2-dən başqa digər turşu oksidləri (CO2, N2O5, SO3), hidratasiya zamanı su birləşdirdikdə oksigenli turşular əmələ gətirirlər (karbonat, nitrat HNO3 və sulfat H2SO4 uyğun olaraq);

Qələvi və qələvi-torpaq metalların əsasi oksidləri (CaO, Na2O, K2O) hidratasiya zamanı əsasları əmələ gətirirlər (kalsium hidroksid Ca(OH)2, natrium hidroksid NaOH və kalium-hidroksid KOH, uyğun olaraq);

- amfoter oksidlər (ZnO, Al2O3,BeO), həm turşu, həm də əsasi oksidlərin xassələrinə malikdirlər (belə ki, alüminium oksidinə Al2O3 alüminium hidroksid Al(OH)3 və alüminatlar, məsələn, natrium metaalüminat uyğun gəlir NaAlO2);

  • Duz əmələ gətirməyən oksidlər (NO, N2O, CO).
  • Suda həll olmalarına görə:
  • həll olanlar (turşu oksidlərinin hamısı (SiO2 müstəsna olmaqla), qələvi metalların oksidləri (Li2O, Na2O, K2O, Rb2O, Cs2O və qələvi-torpaq metalların oksidləri (CaO, SrO, BaO);
  • həll olmayanlar (amfoter oksidlər ZnO, Al2O3) az aktiv metalların oksidləri (Mn2O7, CrO3-dən başqa)

Alınması.

  • Bəsit maddələrin metallar (Au, Pt-dən başqa) və ya qeyri metalların (halogenlərdən başqa) oksigenlə qarşılıqlı təsiri ilə:

2Mg + O2 → 2MgO;

  • Bəzi mürəkkəb maddələrin oksigen ilə qarşılıqlı təsirindən (yanma və ya oksidləşmə reaksiyası):

  • Duzların az uçucu oksidlərlə birgə əridilməsi reaksiyası:

Na2CO3 + SiO2 → Na2SiO3 + CO2;

2016-11-07   48223